🐢 Viêm Tử Cung Tích Mủ Ở Chó

Lương y giàu thành tích và nhiều tâm huyết. - Trong lỗ tai mọc mụn, sưng đau kể cả khi đã vỡ mủ: Lấy đào nhân (mua ở tiệm thuốc bắc) 31, Viêm tử cung, đau bụng, nhiều khí hư: 6000. 32, Sỏi thận: 720.40.60. Dịch viêm tích lại trong xoang tử cung. Ở âm hộ có mủ đặc màu vàng đục, sền sệt pha máu, mùi tanh hôi, bệnh thường kéo dài 3 - 4 ngày. Sữa giảm hoặc ngừng hẳn, heo con tiêu chảy, còi cọc chết dần. Heo nái có thể chết ở những con quá yếu hoặc nếu chữa khỏi cũng không nên tiếp tục giữ lại làm giống. 3. Phòng bệnh viêm tử cung Bí quyết khử mùi vùng kín, cho 'cô bé' thơm tho cả ngày. 1. Tác hại của trời nồm. Trời nồm với độ ẩm cao, nhiệt độ tương đối thấp nên các vi sinh vật, nấm, các vi khuẩn gây bệnh có cơ hội phát triển mạnh đặc biệt là ở vùng kín. Căn bệnh viêm nhiễm này không Quá trình điều trị viêm tử cung ở chó đồng nghĩa với việc cún đã phải tiếp nhận với rất nhiều loại kháng sinh vào cơ thể. Do đó, để cơ thể cún có đủ sức khỏe thì một chế độ dinh dưỡng hợp lý là vô cùng cần thiết. Có 6 loại chất dinh dưỡng chủ yếu là Viêm tử cung cấp tính xuất hiện sau khi sinh vài ngày, chó sốt cao, trầm cảm, khát nước, không thèm ăn uống, đôi khi ói mửa. Viêm tử cung mãn tính có thể chuyển từ cấp tính sang, chó có dấu hiệu chán nản, gầy yếu, sờ vào bùng thấy cứng cứng và phình lên. Nếu âm đạo được mở, mủ sẽ chảy qua âm đạo ra bên ngoài. Cổ tử cung và âm đạo viêm, khám trực tràng thấy hai sừng tử cung tăng dung tích và kích thước. Tử cung sa xuống xoang bụng nhiều hay ít tùy thuộc và lượng mủ tích trong đó (có trường hợp 15-20 lít mủ). Khóa luận Thực hiện quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng và phòng trị bệnh cho lợn nái sinh sản tại trại lợn Chu Bá Thơ, Việt Yên, Bắc Giang: ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM DƯƠNG THỊ NHUNG Tên chuyên đề: THỰC HIỆN QUY TRÌNH CHĂM SÓC, NUÔI DƯỠNG VÀ PHÒNG TRỊ BỆNH CHO LỢN NÁI SINH SẢN TẠI TRẠ Diện tích chuồng nái nuôi con khoảng 5-6 m2/con, có ô úm cho heo con từ 0,8 - 1 m2/ô. Có máng ăn, núm uống tự động riêng biệt đúng kích cỡ. Ngoài chuồng có rãnh thoát phân và hố phân cách xa chuồng. 3. Có điều kiện nên nuôi heo nái bằng lồng sắt, dùng núm uống tự động (tham khảo kiểu chuồng ở các trại chăn nuôi tiên tiến). 4. Tác dụng của Chè Vằng - Rất tốt cho phụ nữ sau sinh. Tác dụng co bóp cổ tử cung giúp đẩy sạch máu huyết trong tử cung người mẹ, tránh bị hậu sản, nhanh lành vết thương. Chống : nhiễm khuẩn sau đẻ, viêm hạch bạch huyết, viêm tử cung, viêm tuyến sữa, bế kinh, khí hư b9mx. Bệnh viêm tử cung ở chó là một căn bệnh nguy hiểm. Thường xuất hiện ở chó cái trong độ tuổi dậy thì. Đây là căn bệnh liên quan đến vấn đề khả năng sinh sản. Viêm tử cung dễ mắc và khó điều trị nhưng nhiều chủ nhân thường chủ quan, không quan tâm đến vấn đề này. Dẫn đến nhiều hậu quả xấu cho cả chó và chủ. Hãy cùng Thú Cảnh tìm hiểu về căn bệnh này ngay bây giờ. Dấu hiệu và cách điều trị bệnh viêm tử cung ở chó Tử cung là một phần của hệ thống sinh sản nữ. Nằm trong khoang chậu, bên dưới trực tràng và phía trên bàng quang. Tử cung thông với vòi trứng ở phía trước và với âm đạo ở phía sau. Tử cung có vai trò rất quan trọng trong quá trình sinh sản của chó. Vì đó là nơi thai nhi phát triển. Tử cung bao gồm các bộ phận sau Hai sừng tử cung Thân tử cung Cổ tử cung Hiện nay, có rất nhiều bệnh liên quan đến tử cung của chó như sa tử cung, viêm tử cung,… Khi chó cái đến giai đoạn sinh sản nếu không biết cách phòng tránh thì chúng rất dễ mắc các bệnh này. 2 Nguyên nhân gây ra bệnh viêm tử cung ở chó Viêm bàng quang tử cung ở chó là tình trạng viêm tử cung do lượng hormone progesterone tăng cao bất thường. Nó thường do vi khuẩn, nấm hoặc ký sinh trùng gây ra. Căn bệnh này còn được gọi là viêm nội mạc tử cung, có thể lây lan đến lớp dưới niêm mạc của chó cái. Bệnh thường xảy ra vào thời kỳ động dục, giao phối, sinh đẻ. Chó khó đẻ hoặc sau khi sinh. Các vi sinh vật gây bệnh như Streptococcus, Staphylococcus, E. coli và các loại virus khác xâm nhập vào cơ thể qua đường âm đạo và gây tổn thương bên trong tử cung. Bệnh viêm ruột ở chó có thể phát triển từ viêm âm đạo hoặc sau khi thai chết lưu. Do vi khuẩn brucella, salmonella… gây ra viêm nội mạc tử cung. Tỷ lệ mắc bệnh viêm tử cung ở chó tăng dần theo tuổi của chó, chó càng lớn tuổi thì tỷ lệ mắc bệnh càng cao. Thấp nhất ở nhóm chó dưới 2 tuổi và cao nhất ở nhóm 6-10 tuổi. Chó đẻ nhiều ít bị viêm tử cung hơn chó không phối giống hoặc đẻ ít. Theo nghiên cứu của các bác sĩ thú y, tỷ lệ mắc bệnh viêm tử cung ở nhóm chó tây cao hơn nhóm chó nhà. 3 Tại sao những con chó không phối giống dễ bị viêm tử cung? Trước đây, người ta cho rằng bệnh viêm tử cung ở chó là do tử cung bị nhiễm trùng. Nhưng gần đây người ta phát hiện ra nguyên nhân gây bệnh là do bất thường về hormone. Thường gặp ở chó không phối giống hoặc sinh sản không đều. Nhiễm trùng là thứ phát và có thể xảy ra hoặc không. Thông thường trong vòng 2-4 tháng sau chu kỳ động dục, hàm lượng progesteron trong máu tăng cao nên có nguy cơ mắc bệnh cao. Một số cơ sở thú y thường sử dụng thuốc ngừa thai Depo-provera cho người với thành phần Medroxyprogeststerone acetate. Khi sử dụng loại thuốc này, mức độ Progesterone sẽ tăng lên. Trong khi đó, lớp nội mạc tử cung rất nhạy cảm với Progesterone, từ đó âm đạo tăng tiết dịch. Đặc biệt là vào thời kỳ sau động dục. Khiến các tế bào dễ bị nhiễm trùng, từ đó làm tăng nguy cơ viêm nhiễm tử cung. Điều này giải thích tại sao những con chó không phối giống hoặc sinh sản không đều đặn dễ bị viêm tử cung hơn những con chó sinh sản bình thường. 4 Chó bị viêm tử cung có nguy hiểm không? Tùy theo dịch viêm bên trong tử cung có chảy ra ngoài theo đường âm đạo hay không cổ tử cung đóng hay mở mà người ta chia viêm tử cung thành 2 loại là viêm tử cung kín và viêm tử cung hở. Viêm tử cung hở chiếm 62,52%. Viêm tử cung kín 37,48%. Ở những con chó bị viêm tử cung, dịch tiết sẽ tích tụ ngày càng nhiều bên trong tử cung. Nếu cổ tử cung mở, chất lỏng sẽ rò rỉ ra ngoài âm đạo. Lúc này chúng ta sẽ thấy tiết dịch ở âm hộ hoặc dính ở lông dưới đuôi. Cần lưu ý tính chất chó cái liếm âm hộ khi có tiết dịch để tránh nhầm lẫn trong chẩn đoán lâm sàng. Đây là một trong những chỉ định quan trọng để chẩn đoán lâm sàng bệnh viêm tử cung ở chó cái. Mặt khác, khi cổ tử cung mở, vi khuẩn có sẵn trong bộ phận sinh dục sẽ dễ dàng đi vào bên trong qua cổ tử cung. Nếu tử cung bình thường, môi trường bên trong tử cung sẽ chống lại sự tồn tại của vi khuẩn. Ngược lại, khi nội mạc tử cung dày lên, chứa nhiều tế bào nhạy cảm, cơ tử cung giảm co bóp nên không tống được vi khuẩn ra ngoài. Đó là điều kiện tốt để vi khuẩn tồn tại và phát triển, gây nhiễm trùng khiến bệnh ngày càng nặng hơn. Khi cổ tử cung đóng lại, chất lỏng được giữ lại bên trong tử cung và tử cung phát triển lớn hơn. Nếu không được điều trị kịp thời, vật nuôi có thể tử vong. 5 Triệu chứng của bệnh viêm ruột ở chó Bệnh viêm ruột ở chó có một số biểu hiện lâm sàng đặc trưng dễ phát hiện. Tuy nhiên, có một số chú chó bị viêm tử cung nhẹ, khó phát hiện. Viêm nội mạc tử cung cấp tính thường thấy vài ngày sau sinh, sốt cao, suy nhược, khát nước, không thèm ăn, thỉnh thoảng nôn, dịch âm đạo đục. Viêm nội mạc tử cung mãn tính có thể từ viêm cấp tính chuyển biến, có những thay đổi về tinh thần, chán ăn, có thể gầy yếu, tiết dịch trắng từ âm đạo. Sờ bụng có cảm giác cứng, bụng căng phồng. Bệnh có thể xảy ra ở những con chó lớn tuổi, không có khả năng sinh sản nhưng chưa cắt bỏ tử cung và buồng trứng. Lúc này, hormone Progesterone vẫn do buồng trứng tiết ra. Lớp nội mạc tử cung của chó rất nhạy cảm với progesterone nên sẽ hình thành các u nang. Các u nang này tiết ra nhiều dịch và lưu lại bên trong tử cung. Tăng kích thước của tử cung. Khi bệnh tiến triển, chất dịch sẽ tràn ra ngoài âm đạo. Cơ thể phản ứng với nhiễm trùng bằng cách huy động nhiều bạch cầu hơn đến tử cung. Mặt khác, tử cung vẫn tăng tiết dịch, từ đó khiến tử cung căng to hơn. 6 Chẩn đoán chó bị viêm tử cung Dựa trên các dấu hiệu lâm sàng xảy ra trong vài tuần kể từ khi phối giống. Chẩn đoán phân biệt dựa trên Huyết học Cho thấy số lượng bạch cầu tăng với sự hiện diện của bạch cầu trung tính và bạch cầu, đôi khi, bạch cầu có thể không tăng. Chụp X-quang Có thể nhìn thấy mũ tử cung trên phim chụp X quang, nhưng khó phân biệt trong thời kỳ mang thai trước khi quá trình phân hóa đã hình thành. Có thể thấy sự hình thành túi tử cung và hình thành nang trong thời kỳ đầu mang thai và sự phình to tương tự của sừng tử cung. X quang có giá trị khi được sử dụng cùng với các bằng chứng lâm sàng khác. Siêu âm Một phương pháp chẩn đoán rất hiệu quả để phát hiện bệnh viêm tử cung ở chó có tụ mủ. 7 Điều trị viêm tử cung ở chó Cách thụt rửa tử cung cho chó Theo nguyên tắc chung, điều trị nguyên nhân được kết hợp với điều trị các triệu chứng. Kết hợp với thuốc bổ và chăm sóc, bồi dưỡng chu đáo để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Thụt rửa tử cung và âm đạo bằng dung dịch Rivanol 0,1% hoặc thuốc tím 0,1%, thụt rửa ngày 1 lần trong 3 – 5 ngày. Sử dụng kháng sinh chống nhiễm trùng nhiễm trùng Dùng Penicillin, Ampicillin Liều IM UI / kg thể trọng / ngày, Kanamycin Liều IM 10 mg / kg thể trọng / ngày. Điều trị liên tục 5 – 7 ngày. Diethylstilbestrol 0,1 mg / kg thể trọng tiêm trong mũi để làm giãn cổ tử cung. Giúp quá trình bài tiết diễn ra dễ dàng hơn. Sau đó đến ngày thứ hai, tiêm thuốc để tử cung co lại. Để các chất gây viêm tử cung được đào thải ra ngoài. Dùng kháng sinh penicillin đơn vị / kg thể trọng. Streptomycin 40000 đơn vị / kg thể trọng, 2 lần / ngày. Truyền glucose, natri bicarbonat, vitamin C… Nếu các phương pháp điều trị trên không hiệu quả, hãy đưa chúng đến bác sĩ thú y để khám và cắt tử cung. Không nên tự ý điều trị tại nhà khi chưa có kinh nghiệm. Thử nghiệm có thể gây ra những hậu quả đáng tiếc cho thú cưng của bạn. 8 Điều trị viêm âm đạo do nhiễm vi khuẩn và nấm Sử dụng thuốc thú y để chống nhiễm trùng cho chó Thuốc Klion pha với nước cho uống, liều 10mg / kg / ngày. Điều trị liên tục 5 – 7 ngày. Ketomycin Chó 1-2g / con, mèo 0,5-1g / con, hòa với nước sạch hoặc nước cháo cho uống. Điều trị liên tục 5 – 7 ngày. Thuốc Dearnewtab đặt vào âm đạo 1 viên / lần, ngày 2 lần, với mèo đặt 1/2 viên / ngày. Flagystine 1 viên / lần / ngày đặt sâu vào tử cung. Thuốc Metronidazole, Nystatine, Dexamethasone đặt sâu vào tử cung 1 viên / lần / ngày. Máy tính bảng nên được ngâm trong nước khoảng 30 giây trước khi đặt nó. Thuốc điều trị các triệu chứng của bệnh viêm tử cung ở chó Cầm máu bằng vitamin K. Phục hồi niêm mạc tử cung, tiêm vitamin A, D, E vào âm đạo. Chống kích ứng niêm mạc và chống co thắt, tiêm âm đạo Atropin 1% hoặc Primeran liều 1-2ml / con / ngày. Hỗ trợ và hỗ trợ bằng cách tiêm vitamin B1 2,5%, vitamin C 5%, B. complex. Truyền dung dịch ngọt mặn đẳng trương 15-20 ml / kg thể trọng / ngày. Truyền 2-3 ngày. 9 Cách để ngăn ngừa bệnh viêm tử cung ở chó Chó bị viêm tử cung cực kỳ nguy hiểm. Do đó, đừng đợi đến khi bị bệnh mới đi điều trị. Tốt nhất là phòng bệnh cho chó đúng cách. Đặc biệt với chó cái lại càng cần được chăm sóc cẩn thận hơn. Để làm tốt điều này bạn cần làm Sử dụng thức ăn dinh dưỡng cho chó. Chuồng, chuồng thoáng mát, vệ sinh. Trước và sau thời gian tiêm phòng, hãy cho trẻ ăn thức ăn giàu chất đạm. Kiểm soát tần suất giao phối của chó. Không cho nó giao phối với nhiều chó đực. Thường xuyên vệ sinh cơ thể, rửa âm đạo bằng dung dịch nước muối hoặc thuốc tím, nhất là trước khi phối giống. Bàn tay hoặc dụng cụ của bác sĩ dùng trong khám thai, đỡ đẻ hoặc khi sinh thường, sinh mổ gần nhau phải được vô trùng. Sau những ca sinh khó, cần dùng kháng sinh để chống nhiễm trùng và thụt rửa âm đạo. Đối với những ca sinh khó, phải dùng kháng sinh để chống nhiễm trùng. Trên đây là toàn bộ những thông tin về bệnh viêm tử cung ở chó của Thú Cảnh. Hy vọng những thông tin trên có thể giúp bạn chăm sóc chó của mình luôn khỏe mạnh. Nghiên cứu cắt ngang trên 291 chó cái có biểu hiện bất thường ở cơ quan sinh dục từ tháng 12 năm 2020 đến tháng 06 năm 2021 tại Bệnh xá Thú y, Trường Đại học Cần Thơ với mục tiêu nhằm xác định tỷ lệ, triệu chứng lâm sàng thường gặp và đánh giá hiệu quả điều trị của các biện pháp can thiệp khi chó bị viêm tử cung tích mủ. Phương pháp chẩn đoán lâm sàng kết hợp với siêu âm được sử dụng để đánh giá trong nghiên cứu này. Kết quả nghiên cứu cho thấy chó bị viêm tử cung tích mủ chiếm tỷ lệ 16,49%. Chó mắc bệnh thường xuất hiện các triệu chứng lâm sàng phổ biến như uống nhiều nước, chảy dịch âm đạo, bụng to bất thường, hay liếm âm hộ. Phân tích các yếu tố nguy cơ liên quan đến bệnh cho thấy có sự tương quan chặt chẽ giữa các yếu tố tiêm thuốc ngừa thai và chó nuôi thả rong đối với bệnh. Biện pháp điều trị bằng phẫu thuật đạt tỷ lệ thành công là 100% so với biện pháp điều trị bảo tồn 40%. Discover the world's research25+ million members160+ million publication billion citationsJoin for free Tp ch Khoa hc Trưng Đi hc Cn Thơ Tập 58, Số 1B 2022 197-204 197 DOI ỨNG DỤNG SIÊU ÂM TRONG CHẨN ĐOÁN BỆNH VIÊM TỬ CUNG TÍCH MỦ TRÊN CHÓ VÀ THEO DÕI HIỆU QUẢ ĐIỀU TRỊ BỆNH TẠI BỆNH XÁ THÚ Y TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ Trần Văn Minh1, Lê Bình Minh1*, Trần Gia Quí1, Nguyễn Chí Thành1, Lê Quang Trung1 và Trịnh Thanh Phương2 1Bộ môn Thú y, Khoa Nông nghiệp, Trưng Đi hc Cn Thơ 2Hc viên Cao hc Thú y khóa 26, Trưng Đi hc Cn Thơ *Ngưi chịu trách nhiệm về bài viết Lê Bình Minh email binhminh Thông tin chung Ngày nhận bài 28/07/2021 Ngày nhận bài sửa 04/09/2021 Ngày duyệt đăng 26/02/2022 Title Application of ultrasound in diagnosis of the uterine stump pyometra in bitches and evaluating treatment efficacy at animal clinic, Can Tho university Từ khóa Chó, hiệu quả điều trị, siêu âm, tử cung tch mủ, viêm Keywords Dog, treatment effectiveness, ultrasound, stump pyometra, inflammation ABSTRACT A cross-sectional study on 291 female dogs with abnormal genitalia from December 2020 to June 2021 at the Animal Clinic of Can Tho University was aimed to identify the causes, clinical symptoms, and evaluation of the treatment effect in dogs with stump pyometra. A clinical diagnosis method combined with ultrasound was used to evaluate in this study. The research results determined that dogs were stump pyometra, accounting for Dogs were present with popular clinical symptoms such as heavy drinking, vaginal fluids, abnormal abdomen, licking the vulva. Evaluation of the risk factors linked with this disease showed that there was a strong correlation between the factors of injected contraceptives and the kept-free dogs. The surgical method showed a success rate of 100% compared to conservative treatment 40%. TÓM TẮT Nghiên cứu cắt ngang trên 291 chó cái có biểu hiện bất thưng ở cơ quan sinh dục từ tháng 12 năm 2020 đến tháng 06 năm 2021 ti Bệnh xá Thú y, Trưng Đi hc Cn Thơ với mục tiêu nhằm xác định tỷ lệ, triệu chứng lâm sàng thưng gặp và đánh giá hiệu quả điều trị của các biện pháp can thiệp khi chó bị viêm tử cung tch mủ. Phương pháp chẩn đoán lâm sàng kết hợp với siêu âm được sử dụng để đánh giá trong nghiên cứu này. Kết quả nghiên cứu cho thấy chó bị viêm tử cung tch mủ chiếm tỷ lệ 16,49%. Chó mắc bệnh thưng xuất hiện các triệu chứng lâm sàng phổ biến như uống nhiều nước, chảy dịch âm đo, bụng to bất thưng, hay liếm âm hộ. Phân tch các yếu tố nguy cơ liên quan đến bệnh cho thấy có sự tương quan chặt chẽ giữa các yếu tố tiêm thuốc ngừa thai và chó nuôi thả rong đối với bệnh. Biện pháp điều trị bằng phẫu thuật đt tỷ lệ thành công là 100% so với biện pháp điều trị bảo tồn 40%. 1. GIỚI THIỆU Có rất nhiều bệnh trên chó thường gặp như bệnh trên hệ tiêu hóa, hệ hô hấp, bệnh về da, bệnh về mắt và bệnh trên hệ sinh sản,... Trong đó, bệnh về đường sinh dục của chó cái ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ sinh sản và khả năng duy trì nòi giống, đặc biệt là bệnh viêm tử cung tích mủ. Kết quả nghiên cứu của Tp ch Khoa hc Trưng Đi hc Cn Thơ Tập 58, Số 1B 2022 197-204 198 Bằng và Chi 2019 cho thấy tỷ lệ chó mắc bệnh viêm tử cung tích mủ là khá cao trong quần thể chó được điều tra, chiếm tỷ lệ 12,76%. Chó mắc bệnh không chỉ kéo dài thời gian động dục sau đẻ, tăng số lần phối giống, giảm số con sinh ra mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe chó mẹ Thanh và ctv., 2018. Ngày nay, với những bước phát triển vượt bậc của chẩn đoán hình ảnh học trong y học, siêu âm ngày càng trở nên quen thuộc trong công tác chẩn đoán và điều trị bệnh trên người. Tuy nhiên, ở thú y, việc sử dụng siêu âm trong công tác chẩn đoán bệnh trên vật nuôi còn rất nhiều hạn chế và chưa được phát triển rộng rãi. Mặt khác, nếu áp dụng phương pháp chẩn đoán không thích hợp thì sẽ dẫn đến kết quả điều trị không cao Thọ và ctv., 2008. Hiện nay, có rất ít nghiên cứu về bệnh viêm tử cung tích mủ trên chó tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long, đặc biệt là các nghiên cứu về ứng dụng các kỹ thuật công nghệ siêu âm, kỹ thuật ngoại khoa,… trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh viêm tử cung tích mủ trên chó. Do đó, nghiên cứu này được tiến hành nhằm ứng dụng siêu âm trong chẩn đoán bệnh viêm tử cung tích mủ ở chó, xác định các yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến tỷ lệ mắc bệnh, đồng thời theo dõi hiệu quả điều trị tại Bệnh xá Thú y, Trường Đại học Cần Thơ. 2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Thời gian và địa điểm nghiên cứu Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 12/2020 đến tháng 6/2021 tại Bệnh xá Thú y trường Đại học Cần Thơ. Đối tượng nghiên cứu Tất cả chó cái có biểu hiện bệnh lý ở cơ quan sinh dục được đưa đến khám và điều trị lần đầu tại Bệnh xá Thú y, Trường Đại học Cần Thơ. Vật liệu Các dụng cụ khám bệnh lâm sàng bao gồm ống nghe, nhiệt kế, máy siêu âm DP-10 Vet Mindray, Việt Nam với đầu dò Convex đa tần 2-12 MHz Hình 1, thuốc thú y Bảng 1, cùng với bộ dụng cụ phẫu thuật. Hình 1. Máy siêu âm sử dụng trong nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu Điều tra cắt ngang trên 291 con chó cái có biểu hiện bất thường ở cơ quan sinh dục được chủ nuôi đem đến khám và điều trị lần đầu tại Bệnh xá Thú y, Trường Đại học Cần Thơ. Tiến hành chẩn đoán lâm sàng và chỉ định siêu âm để xác định các dạng viêm tử cung tích mủ trên những chó nghi mắc bệnh. Thông tin của chó bệnh được ghi nhận cẩn thận thông qua phiếu điều tra. Phương pháp siêu âm Thú được siêu âm trong tư thế nằm ngửa bằng máy siêu âm DP-10 Vet với đầu dò Convex đa tần 2-12 MHz. Tp ch Khoa hc Trưng Đi hc Cn Thơ Tập 58, Số 1B 2022 197-204 199 Tiêu chuẩn để chẩn đoán các dạng viêm tử cung tích mủ trên chó dựa theo mô tả của Thọ và ctv. 2008 như sau Viêm tử cung dạng kín là dạng viêm tích mủ bên trong lòng tử cung, cửa tử cung được bịt kín không có dịch chảy ra ngoài. Viêm tử cung dạng hở là dạng viêm có sự mở cổ tử cung và dịch viêm thoát ra ngoài. Nguyên nhân gây bệnh bao gồm Nguyên nhân do sinh đẻ bao gồm chó đẻ mổ và đẻ khó phải can thiệp ở lứa đẻ trước đó. Nguyên nhân do tiêm thuốc ngừa thai. Theo dõi hiệu quả điều trị Tất cả chó được theo dõi hiệu quả điều trị trong nghiên cứu này đều nhận được sự đồng ý từ chủ nuôi. Tổng cộng 48 chó được chia thành 2 nhóm để theo dõi hiệu quả điều trị theo từng phương pháp điều trị khác nhau. Trong đó, 43 chó được điều trị bằng phương pháp phẫu thuật ngoại khoa, 5 chó được điều trị theo phương pháp sử dụng thuốc để bảo tồn. Phác đồ sử dụng thuốc để bảo tồn được trình bày trong Bảng 1. Bảng 1. Thuốc sử dụng trong phác đồ điều trị bệnh bằng phương pháp bảo tồn Penicillin + Streptomycin 10% P thể trng Chó được tiêm thuốc liên tục 5 ngày và theo dõi trong suốt quá trình điều trị, ghi nhận các kết quả điều trị theo ngày thông qua phiếu điều tra. Kết thúc quá trình điều trị, chó được xem là khỏi bệnh khi không còn các triệu chứng lâm sàng của bệnh viêm tử cung tích mủ, chó ăn uống, vận động bình thường và kết quả siêu âm tử cung không còn tích mủ. Phương pháp xử lý số liệu Số liệu khảo sát sẽ được tổng hợp bằng phần mềm Microsoft Excel 2016 và xử lý thống kê bằng trắc nghiệm Chi-square trong phần mềm Minitab Version Các yếu tố nguy cơ được xem xét trong nghiên cứu này bao gồm giống chó, phương thức nuôi, tiêm thuốc ngừa thai và lứa đẻ. Căn cứ vào khả năng mắc bệnh ở từng yếu tố xem xét để tính yếu tố nguy cơ OR theo công thức 𝑂𝑅 =𝑃11 − P1 𝑥 1 − 𝑃2𝑃2 P1 Xác suất mắc bệnh của nhóm phơi nhiễm với yếu tố nguy cơ 1- P1 Xác suất không mắc bệnh của nhóm phơi nhiễm với yếu tố nguy cơ P2 Xác suất mắc bệnh của nhóm không phơi nhiễm với yếu tố nguy cơ 1-P2 Xác suất không mắc bệnh của nhóm không phơi nhiễm với yếu tố nguy cơ 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN Kết quả khảo sát bệnh viêm tử cung tích mủ trên chó tại Bệnh xá Thú y, Trường Đại học Cần Thơ Qua kết quả điều tra cắt ngang trên 291 con chó cái có biểu hiện bất thường ở cơ quan sinh dục được đem đến khám và điều trị lần đầu tại Bệnh xá Thú y, Trường Đại học Cần Thơ, tổng số 48 ca mắc bệnh viêm tử cung tích mủ, chiếm tỷ lệ 16,49%. Kết quả nghiên cứu này cao hơn so với kết quả khảo sát của Bằng và Chi 2019, chó mắc bệnh viêm tử cung tích mủ chiếm tỷ lệ 12,76% tại An Giang. Nguyên nhân của sự khác biệt này là do sự khác biệt trong quần thể chó khảo sát và phương pháp chẩn đoán bệnh cũng khác nhau. Chó được chẩn đoán lâm sàng và kết hợp với phương pháp siêu âm để chẩn đoán chính xác bệnh viêm tử cung tích mủ. Một số biểu hiện lâm sàng đặc trưng của bệnh viêm tử cung tích mủ trên chó như bụng to bất thường, liếm âm hộ, chảy dịch tử cung, bỏ ăn hoặc ăn ít, bồn chồn, sốt,… Tp ch Khoa hc Trưng Đi hc Cn Thơ Tập 58, Số 1B 2022 197-204 200 Thọ và ctv., 2008. Theo Long và Hằng 2015, hiện tượng chảy dịch viêm ngoài âm đạo do tử cung viêm tích mủ, phản xạ mở cổ tử cung trong thời kỳ động dục, giao phối ở chó sẽ tạo điều kiện giúp dịch viêm thoát ra bên ngoài. Đối với bệnh viêm tử cung tích mủ, tử cung dạng kín, phương pháp chẩn đoán phổ biến là dựa vào các triệu chứng lâm sàng kết hợp với siêu âm tử cung để phát hiện dịch trong tử cung Singh et al., 2010. Tuy nhiên, một số trường hợp chó bị viêm tử cung tích mủ mà không có hoặc rất ít các biểu hiện đặc trưng thì khó phát hiện, gây nhiều khó khăn trong việc chẩn đoán. Do đó, việc ứng dụng kỹ thuật siêu âm để chẩn đoán bệnh thông qua hình ảnh các khối chất lỏng bất thường hình thành bên trong tử cung với hiệu quả là 100%, bên cạnh đó đánh giá được cả tình trạng bệnh lý Long & Hằng, 2015. Hình 2. Hình ảnh siêu âm tử cung chứa dịch Hình ảnh viêm tử cung tch mủ là vùng trống âm, chứa dịch lỏng bất thưng dịch viêm Tình hình bệnh viêm tử cung tích mủ trên chó theo nguyên nhân gây bệnh Kết quả điều tra nguyên nhân gây bệnh viêm tử cung tích mủ trên chó được trình bày qua Bảng 2. Bảng 2. Tỷ lệ bệnh viêm tử cung theo nguyên nhân gây bệnh Số chó mắc bệnh viêm tử cung tích mủ con Ghi chú Trong cùng một cột những số có chữ số mũ khác nhau thì khác nhau có ý nghĩa thống kê P0,05. Phân tích yếu tố nguy cơ sử dụng thuốc ngừa thai cho thấy chó sử dụng thuốc ngừa thai có nguy cơ mắc bệnh viêm tử cung tích mủ cao gấp 4,97 lần so với những chó không sử dụng thuốc ngừa thai, sự khác biệt này rất có ý nghĩa thống kê P0,05. Những chó không được cho phối giống hoặc sử dụng thuốc ngừa thai trong khi lên giống sẽ làm thay đổi nội tiết tố trong cơ thể dẫn đến quá trình sinh lý của tử cung bị thai đổi làm tăng khả năng tử cung bị viêm nhiễm. Kết quả theo dõi hiệu quả điều trị bệnh viêm tử cung tích mủ trên chó Trong nghiên cứu này, 48 ca bị viêm tử cung tích mủ được ghi nhận. Trong đó, có 5 ca chó có thể trạng yếu phải điều trị bảo tồn nâng đở cơ thể, 43 ca Tp ch Khoa hc Trưng Đi hc Cn Thơ Tập 58, Số 1B 2022 197-204 203 thể trạng tốt nên tiến hành phẫu thuật cắt bỏ tử cung ngay từ đầu. Kết quả theo dõi điều trị được trình bày ở Bảng 6. Bảng 6. Kết quả theo dõi hiệu quả điều trị theo từng phác đồ Kết quả Bảng 6 cho thấy khi áp dụng biện pháp nội khoa cho những con chó già, yếu hoặc có bệnh lý ở gan, thận, tim,… không cho phép tiến hành phẫu thuật được thì tỷ lệ khỏi bệnh không cao 40,00%. Chó có khả năng là chết trước khi sức khỏe hồi phục lại để tiến hành phẫu thuật hoặc cơ thể không đáp ứng, bệnh tiến triển nặng hơn. Trong khi sử dụng phương pháp ngoại khoa thì khả năng hồi phục rất cao 100% kết hợp với công tác hậu phẫu và vết thương lành tốt. Kết quả trên tương tự nghiên cứu của Long và Hằng 2015 cho thấy điều trị bằng phương pháp ngoại khoa có tỷ lệ khỏi bệnh là 88,88% cao hơn hẳn phương pháp điều trị bảo tồn là 65,21%. Trong thực tế ghi nhận, sử dụng phương pháp ngoại khoa thì khả năng hồi phục rất cao 100% nếu kết hợp với hậu phẫu và vết thương lành tốt. Một số kết quả phẫu thuật trong nghiên cứu được trình bày trong Hình 6 và Hình 7. Mặc dù phẫu thuật là phương pháp hiệu quả nhất song bên cạnh đó vẫn có nhiều rủi ro trong ca mổ do dị ứng thuốc mê, thuốc tê hay nhiễm trùng kế phát trước và sau phẫu thuật là những điều không lường trước được. Vì vậy, hiệu quả điều trị còn phụ thuộc vào kết quả chẩn đoán và lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp cho sức khỏe của từng ca bệnh. Hình 6. Tử cung có nang nước trên chó viêm dạng hở Hình 7. Tử cung chó viêm dạng kín 4. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT Kết luận Kết quả nghiên cứu cho thấy bệnh viêm tử cung tích mủ trên chó khá phổ biến tại Bệnh xá Thú y, Trường Đại học Cần Thơ, chiếm tỷ lệ 16,49%. Các triệu chứng như uống nhiều nước, chảy dịch âm đạo, bụng to bất thường hay liếm âm hộ là những dấu hiệu bệnh lý lâm sàng khá tin cậy để định hướng chẩn đoán bệnh viêm tử cung tích mủ ở chó. Có sự tương quan chặt chẽ giữa các yếu tố nguy cơ và sự xuất hiện bệnh viêm tử cung tích mủ trên chó. Kết quả điều trị bệnh bằng phương pháp ngoại khoa có tỷ lệ thành công cao hơn so với phương pháp điều trị bảo tồn. Hiệu quả điều trị còn phụ thuộc vào kết quả chẩn đoán và lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp cho sức khỏe của từng con bệnh. Đề xuất Không nên tiêm hormone progesterone cho chó để ngừa thai, việc này làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm tử cung trên chó. Khi chó có các triệu chứng như uống nhiều nước, chảy dịch âm đạo, bụng to bất thường hay liếm âm hộ là những triệu chứng lâm sàng tin cậy để định hướng chẩn đoán bệnh viêm tử cung tích mủ ở chó. TÀI LIỆU THAM KHẢO Debra, M. E., Liisa, D. C., & James, M. G. 2007. Dog owner's home veterinary Handbook 4th ed. Wiley Publishing, Inc. Thọ, L. V., Thông, L. Q., Ngọc, H. T. T., Hoa, N. T. H., & Chi, P. T. K. 2008. Khảo sát bệnh viêm tử cung ở chó cái và phác đồ điều trị. Tp ch Tp ch Khoa hc Trưng Đi hc Cn Thơ Tập 58, Số 1B 2022 197-204 204 Nông nghiệp và Phát triển - Đi hc Nông Lâm thành phố Hồ Ch Minh, 3, 128-134. Bằng, N. P., & Chi, N. T. H. 2019. Nghiên cứu lâm sàng bệnh viêm tử cung trên chó và ảnh hưởng của hormone progesterone đến nguy cơ mắc bệnh. Tp ch Khoa hc Trưng Đi hc Cn Thơ, 555B, 1-8. Anh, N. T. Q., Ánh, L. X., Sơn, N. N. T., & Ngân, T. T. K. 2018. Tình hình bệnh viêm tử cung và một số chỉ tiêu sinh hóa máu ở chó mắc bệnh. Tp ch Khoa hc và Công nghệ Nông nghiệp, Trưng Đi hc Nông Lâm Huế, 23, 823-830. Thanh, N. V., Quán, V. N., & Nam, N. H. 2018. Giáo trình bệnh của chó, mèo. Nhà xuất bản Đại học Nông nghiệp Hà Nội. Singh, K. P., Singh, B., Singh, J. P., Singh, S. V., Singh, P., & Singh, H. N. 2010. Diagnostic and therapeutic management of pyometra in bitches. Intas Polivet, 111, 86-87. Long, S. T., & Hằng, T. L. T. 2015. Ứng dụng siêu âm trong chẩn đoán bệnh viêm tử cung ở chó trên địa bàn Hà Nội và phác đồ điều trị. Tp ch Khoa hc và Phát triển, 131, 23-30. Quán, V. N. 2008. Bệnh của chó mèo. Nhà xuất bản Nông Nghiệp Hà Nội. Wheaton, L. G., Johnson, A. L., Parker, A. J., & Kneller, S. K. 1989. Results and complications of surgical treatment of pyometra a review of 80 cases. The Journal of the American Animal Hospital Association, 255, 563-568. ResearchGate has not been able to resolve any citations for this hình bệnh viêm tử cung và một số chỉ tiêu sinh hóa máu ở chó mắc bệnhN T Q AnhL X ÁnhN N T SơnT T K NgânAnh, N. T. Q., Ánh, L. X., Sơn, N. N. T., & Ngân, T. T. K. 2018. Tình hình bệnh viêm tử cung và một số chỉ tiêu sinh hóa máu ở chó mắc bệnh. Tạp chí Khoa học và Công nghệ Nông nghiệp, Trường Đại học Nông Lâm Huế, 23, trình bệnh của chó, mèoN V ThanhV N QuánN H NamThanh, N. V., Quán, V. N., & Nam, N. H. 2018. Giáo trình bệnh của chó, mèo. Nhà xuất bản Đại học Nông nghiệp Hà and therapeutic management of pyometra in bitchesK P SinghB SinghJ P SinghS V SinghP SinghH N SinghSingh, K. P., Singh, B., Singh, J. P., Singh, S. V., Singh, P., & Singh, H. N. 2010. Diagnostic and therapeutic management of pyometra in bitches. Intas Polivet, 111, dụng siêu âm trong chẩn đoán bệnh viêm tử cung ở chó trên địa bàn Hà Nội và phác đồ điều trịS T LongT L T HằngLong, S. T., & Hằng, T. L. T. 2015. Ứng dụng siêu âm trong chẩn đoán bệnh viêm tử cung ở chó trên địa bàn Hà Nội và phác đồ điều trị. Tạp chí Khoa học và Phát triển, 131, owner's home veterinary HandbookM E DebraD C LiisaM G JamesKhảo sát bệnh viêm tử cung ở chó cái và phác đồ điều trịL V ThọL Q ThôngH T T NgọcN T H HoaP T K Chi

viêm tử cung tích mủ ở chó